Okutonda:
Enkola y'enjuba n'obutimba bwayo mu Nsi yonna Enkola y'enjuba kye kimu ku bintu ebikulu ennyo mu kuzimba amaanyi agava mu njuba. Enkola eno eteekateeka obutimba obukwata amaanyi g'enjuba n'obufuula amasanyalaze agakozesebwa mu maka n'ebifo ebirala. Mu biseera bino, enkola y'enjuba efuuse emu ku ngeri ezikulu ennyo ez'okufuna amaanyi amalungi era agatalina kabi ku butonde bw'ensi.
Enkola y’enjuba ekola etya?
Enkola y’enjuba ekozesa obutimba obw’enjuba okufuna amaanyi g’enjuba n’obufuula amasanyalaze. Obutimba buno bukolebwa mu byuma ebisobola okukwata amaanyi g’enjuba n’obufuula amasanyalaze. Amasanyalaze gano gasobola okukozesebwa mu maka oba okugattibwa ku nkola enkulu ey’amasanyalaze mu kitundu.
Enkola y’enjuba erina ebitundu ebikulu bina:
-
Obutimba obw’enjuba
-
Ekyuma ekikyusa amaanyi (inverter)
-
Ekyuma ekiterekamu amaanyi (battery)
-
Enkola y’okukuuma n’okugaba amaanyi
Ebika by’obutimba obw’enjuba ebirala biriwo?
Waliwo ebika by’obutimba obw’enjuba ebikulu bisatu:
-
Monocrystalline: Buno bwe butimba obw’enjuba obusinga okukola obulungi era obusinga okuba obw’omuwendo. Bukolebwa mu silicon ow’omutindo ogw’ekitiibwa ennyo.
-
Polycrystalline: Buno bukolebwa mu bitundu bya silicon ebyekutte. Tebukola bulungi nga monocrystalline naye bwa muwendo mutono.
-
Thin-film: Buno bwe butimba obusinga okuba obw’omuwendo omutono era obwangu okutwalibwa. Naye tebukola bulungi nga ebika ebirala.
Enkola y’enjuba erina emigaso ki?
Enkola y’enjuba erina emigaso mingi, nga mw’otwalidde:
-
Eteeka amaanyi agatalina kabi ku butonde bw’ensi
-
Ekendeeza ensimbi z’okufuna amasanyalaze
-
Ekendeeza okwesigama ku nkola enkadde ez’amasanyalaze
-
Tekwetaaga kulabirirwa kungi
-
Esobola okukozesebwa mu bifo ebyewala ennyo
Enkola y’enjuba erina ebizibu ki?
Wadde nga enkola y’enjuba erina emigaso mingi, erina n’ebizibu ebimu:
-
Omuwendo gw’okugiteekateeka mugulumivu
-
Tekola bulungi mu budde obubi oba mu kiro
-
Esobola okwetaaga ebbanga ddene okukuuma amaanyi
-
Ekyetaagisa okuba n’ebbanga erimala okugiteekamu
Enkola y’enjuba esaana ntya?
Omuwendo gw’enkola y’enjuba gusobola okukyuka okusinziira ku bunene bw’enkola n’ebika by’ebyuma ebikozesebwa. Naye, mu buliwo, enkola y’enjuba ey’awaka esobola okusaana wakati wa ddoola 15,000 ne 25,000 mu Amerika. Mu nsi endala, omuwendo gusobola okukyuka okusinziira ku mbeera ez’omu kitundu.
| Ekika ky’enkola | Obunene | Omuwendo oguteeberezebwa (mu ddoola) |
|---|---|---|
| Ey’awaka entono | 3-6 kW | 9,000 - 15,000 |
| Ey’awaka ensaale | 6-10 kW | 15,000 - 25,000 |
| Ey’omulimu | 10-100 kW | 25,000 - 200,000 |
Omuwendo, emiwendo, oba ebiteeberezebwa ku nsimbi ebigambiddwa mu lupapula luno bisinziira ku bubaka obusooka naye bisobola okukyuka mu biseera eby’omu maaso. Kikulu okunoonyereza ng’onaatera okusalawo ku nsonga z’ensimbi.
Enkola y’enjuba erina bya maaso ki?
Enkola y’enjuba erina eby’omu maaso ebirungi ennyo. Ng’eteknologiya bw’egenda yeeyongera okukula, obutimba obw’enjuba bugenda bukola obulungi era nga bwa muwendo mutono. Ebyuma ebiterekamu amaanyi nabyo bigenda byeyongera okukula, ekisobozesa enkola y’enjuba okukozesebwa ennyo mu bifo ebyewala ennyo.
Mu kugamba, enkola y’enjuba y’emu ku ngeri ezikulu ennyo ez’okufuna amaanyi amalungi era agatalina kabi ku butonde bw’ensi. Wadde nga erina ebizibu ebimu, emigaso gyayo mingi nnyo era esobola okuba emu ku ngeri ezikulu ez’okufuna amaanyi mu biseera eby’omu maaso.
